Presentatie

Het Belgisch instituut van Veiligheids- en Gezondheidscoördinatoren

Het Belgisch Instituut van Veiligheids- en Gezondheidscoördinatoren werd gesticht naar aanleiding van bijeenkomsten van verschillende bemiddelaars die nodig zijn om de ” kunst van het bouwen ” te sensibiliseren door de inbrenging van een nieuwe functie zijnde deze van Veiligheids- en Gezondheidscoördinator overtuigd zijnde van de noodzaak deze functie zo goed mogelijk te omschrijven in éénieders belang (de partners en de gebruikers).

De geassocieerde stichters, komende uit verschillende milieus (ingenieurs, architecten, studiebureaus, experten in coördinatie), werden ertoe aangezet om BIB.Co op te richten als een burgerlijke vennootschap onder de vorm van een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid en met een sociale doelgerichtheid.

De veiligheidscoördinator draagt zorg voor de coördinatie van de activiteiten van de tussenkomende partijen (opdrachtgever, architect, studiebureaus, aannemers, arbeiders, zelfstandigen) inzake veiligheid en gezondheid op bouwwerken. Dit gebeurt zowel tijdens de fase van ontwerp als van verwezenlijking van het (ver)bouwproject.

Zijn aanstelling gebeurt bij iedere Tijdelijke of Mobiele Bouwplaats waar vermoedelijk 2 of meerdere aannemers gelijktijdig of na elkaar zullen werken ongeacht of het gaat om kleine bouwwerken (kleiner dan 500 m²) of grote bouwwerken (> 500 m²).

Het doel van het Instituut is:

• • De veiligheids- en gezondheidscoördinatoren en kandidaat-coördinatoren verenigen in de groep
  • De veiligheid op tijdelijke of op mobiele bouwplaatsen bevorderen maar eveneens in de nijverheid en in de ondernemingen;
  • De regels van deze missie op grond van de wettelijke bepalingen zo goed mogelijk definiëren (Europese richtlijn 92/57 van 24 juni 1992 en de actuele en toekomstige federale bepalingen);
  • De ethiek van de missie van veiligheidscoördinator juist omschrijven en verdedigen;
  • Erop toekijken dat de onafhankelijkheid van de coördinatoren in het uitvoeren van hun missie wordt bewaard alsook de multidisciplinariteit van hun vorming en bekwaamheden.
  • Het opmaken van de deontologische normen stimuleren en toekijken dat deze wel degelijk opgevolgd worden.
  • Het opmaken van de erkennings- en certificatie-normen bevorderen;
  • De informatie van de professionelen en van de gebruikers ontwikkelen;
  • Het belang van de leden verdedigen bij de openbare en privé organisaties, zowel nationaal als internationaal.

Zij stellen voor volgende maatregelen in acht te nemen:

• • Letten op de kwaliteit en opleiding van coördinatoren.
  • De erkennings- of certificatie-normen vastleggen.
  • Professionele richtlijnen opmaken.

Leden van de Raad van Bestuur:

• MEULEMEESTER Vincent, Voorzitter, Ingenieur Licentiaat in Preventie
• MEYS Henri, Vicevoorzitter, Burgerlijk Ingenieur

Vijfentwintigduizend ongevallen!

Dat is het aantal ongevallen die elk jaar de 175.000 werknemers van de bouwsector treffen.
25.000 arbeidsongevallen, waarvan 20.000 met een tijdelijke en 2.500 met een blijvende arbeidsongeschiktheid, 20 tot 30 doden … en ontelbare gezondheidsproblemen…
Bouwberoepen zijn voor het merendeel risicoberoepen. Het risico wordt echter nog vergroot door de gelijktijdige of opeenvolgende aanwezigheid van talrijke ondernemingen op dezelfde bouwplaats.
Om deze risico’s te verminderen heeft de Europese Unie in 1992 een richtlijn goedgekeurd waarin de minimale veiligheids- en gezondheidsvoorschriften werden opgenomen die van toepassing zijn op tijdelijke en mobiele bouwplaatsen. Deze voorschriften werden opgenomen in de Belgische wetgeving en zijn van kracht sinds 1 mei 2001.

Sindsdien zijn het niet alleen de aannemers die de preventie- en beschermingsmaatregelen voor de werknemers uit de bouwsector moeten voorzien. Deze taak gaat ook de ontwerper (bijvoorbeeld de architect), de zelfstandige aannemer en de opdrachtgever aan; de opdrachtgever kan zowel de particulier zijn die zijn woning bouwt of verbouwt als de onderneming die bijvoorbeeld haar hoofdzetel uitbreidt.
Hierna worden in grote lijnen de verplichtingen van de opdrachtgever voorgesteld en nuttige adressen aangereikt waar meer informatie te verkrijgen is.

Wetgeving.

• Wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk.* Koninklijk Besluit van 25 januari 2001 betreffende tijdelijke en mobiele werkplaatsen, gewijzigd bij Koninklijk Besluit van 19 januari 2005.

  Deze teksten, evenals een thematische toelichting, zijn raadpleegbaar en te downloaden op https://werk.belgie.be/nl/themas/welzijn-op-het-werk , module “regelgeving”, rubriek “welzijn op het werk”.

Algemene beginselen.

De algemene preventieprincipes moeten toegepast worden.
De aanstelling van een coördinatie-ontwerp en een coördinatie-verwezenlijking is verplicht.
Voor de bouwwerken waarvan de totale oppervlakte kleiner is dan 500 m2 is een soepeler regime voorzien dat toelaat dat aannemers zelf de functie van coördinator-verwezenlijking kunnen uitoefenen.
Na beëindiging van de werken moet de opdrachtgever het “postinterventiedossier” ontvangen; dit dossier is een informatie- en instructieboek voor latere werken.

Rol van de coördinatoren.

De beide coördinatoren hebben als taak advies te geven over de preventiemaatregelen die moeten genomen worden om bij de bouw van een nieuwe woning of bij het onderhoud of de eventuele herstellingen van een bestaande woning, de werken op een veilige en gezonde manier te kunnen uitvoeren.
De coördinator-ontwerp komt tussen bij het uitwerken van de plannen en beschrijvingen.
De coördinator-verwezenlijking komt tussen bij de uitvoering van de werken.

Voor welke werven moeten er coördinatoren aangesteld worden?

Wanneer ten minste twee aannemers de werken uitvoeren, moeten coördinatoren aangesteld worden.
Deze aannemers kunnen zowel aannemers, die loontrekkenden tewerkstellen, als zelfstandigen zijn.
Als het geheel van de werken door slechts één aannemer wordt uitgevoerd, is er dus geen verplichting om coördinatoren aan te stellen.

Let op!

• Nutsbedrijven die bijvoorbeeld de water- of de elektriciteitsleidingen en -tellers aansluiten, zijn ook aannemers;
• Particuliere zelfbouwers worden niet als aannemer beschouwd;
• Het uitvoeren van werken door één aannemer ontslaat de ontwerper en de opdrachtgever niet van hun plicht de algemene preventieprincipes toe te passen. Dit geldt ook voor de zelfbouwer die voor sommige werken op een aannemer beroep doet.

Wie moet de coördinatoren aanstellen?

Voor de bouwwerken waarvan de totale oppervlakte gelijk is aan of groter is dan 500 m2 worden de coördinatoren steeds door de opdrachtgever aangesteld. De plicht om de coördinatoren aan te stellen kan niet naar een ander persoon worden doorgeschoven.
Voor de bouwwerken waarvan de totale oppervlakte kleiner is dan 500 m2, worden zowel de coördinator-ontwerp als de coördinator-verwezenlijking door de architect aangesteld en, indien de medewerking van een architect niet vereist is, door de hoofdaannemer, of de eerste aannemer die met de opdrachtgever een contract sluit. In dit geval kunnen opeenvolgende aannemers ook elk hun eigen coördinator aanstellen, op voorwaarde dat een aannemer of zijn onderaannemers geen werken uitvoeren, zolang een vorige aannemer zijn deel van de werken niet heeft beëindigd.

Wie betaalt de coördinatoren?

Voor de bouwwerken waarvan de totale oppervlakte gelijk is aan of groter is dan 500 m2, is dit steeds de opdrachtgever.
Voor de bouwwerken waarvan de totale oppervlakte kleiner is dan 500 m2, wordt de coördinator aangesteld door de architect of een aannemer. Het is de bedoeling dat laatstgenoemden zo veel als mogelijk zelf de rol van de coördinator op zich nemen, ten minste indien zij daartoe de voorwaarden vervullen. Zij mogen ook beroep doen op een andere persoon. Zij kunnen de kosten in hun factuur verrekenen, dan wel een andere formule toepassen.

De kostprijs van de coördinatoren.

Afhankelijk van de coördinator en het bouwwerk wordt gewerkt op basis van een vooraf overeengekomen uurtarief of een forfait, uitgedrukt in percentage van de kost van de werken. Gebruikelijke uurtarieven bedragen 60 tot 100 €, forfaitaire honoraria schommelen tussen 0,5 en 3 %, voor de ontwerp- en de verwezenlijkingscoördinatie samen.

Wanneer moeten de coördinatoren aangesteld worden?

De aanstelling van de coördinator-ontwerp gebeurt ten laatste voor het begin van de uitwerking van het ontwerp. De architect mag deze uitwerking niet aanvatten zolang de coördinator niet is aangesteld. Het is aan te raden om deze coördinator zo vroeg mogelijk aan te stellen om te vermijden dat nadien een deel van het ontwerp moet aangepast worden aan zijn advies.

De coördinator-verwezenlijking moet worden aangesteld voor het begin van de werken. Geen enkele aannemer mag werken beginnen uitvoeren, zonder dat deze coördinator is aangesteld.

Controle

De persoon die de coördinatoren aanstelt moet erop toezien dat de coördinatoren voldoen aan de eisen gesteld om het beroep te mogen uitoefenen, hun opdrachten vervullen en de medewerking krijgen om deze te kunnen vervullen.

Documenten van de coördinatoren.

De coördinatoren moeten bepaalde documenten opstellen die bij de opdrachtgever moeten terechtkomen. Ten minste de volgende documenten moeten overhandigd worden:

• Het veiligheids- en gezondheidsplan: dit plan wordt meegestuurd met de prijsaanvraag en de aannemers moeten in hun offerte beschrijven hoe zij het zullen uitvoeren. De coördinator-ontwerp moet hun beschrijving beoordelen.
• Het postinterventiedossier: dit postinterventiedossier moet bij de overdracht van het gebouw aan de volgende eigenaar overhandigd worden. De notaris acteert deze overhandiging in de notariële acte. Zodoende kan de opdrachtgever bij latere werken het postinterventiedossier ter beschikking stellen van de coördinator of, in geval van werken met één aannemer, aan deze aannemer.

Bijkomende inlichtingen.

De reglementering voorziet verdere bepalingen voor specifieke situaties die hier niet kunnen belicht worden. Bijkomende inlichtingen hieromtrent zijn verkrijgbaar

• door de thematische uitleg bij het koninklijk besluit te raadplegen op  https://werk.belgie.be/nl/themas/welzijn-op-het-werk, module “regelgeving”, rubriek “welzijn op het werk”;
• door een regionale directie van de Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk te contacteren.